Nondeju

Nieuws uit de natuur

• Hans Dorrestein, Een heel erg gele vogel, klik hier (Vee-en-gewas, 130524), klik hier
• K. Dijksterhuis, Een misverstand over de koekoek (Trouw, 130524), klik hier
• Sallandse boeren in brandbrief: 'Bijna alle weidevogelkuikens worden opgevreten, er moet iets gebeuren', klik hier
• Nature Today, Groene kikkers kwaken er lustig op los (150524), klik hier

Twee keer konden we vanochtend een oerkreet niet voor ons houden. Nondeju! maar dan in het Nederlands. Johan en ik, op een zonovergoten Engbertsdijksvenen. De eerste keer stonden we in de befaamde blauwborstenhoek. Ik had Johan zojuist een bomenrij voor ons (zie afb. 1) aangewezen waar ik vorig jaar aardige foto’s had gemaakt van een koekoek.

Afb. 1: 'Koekoeksboom'

Ik was nog niet uitgesproken of een koekoek verliet dezelfde bomengroep, vlak voor ons. Absurd, niet gekeken. Vogel gevlogen, te laat voor een foto. Relatief dichtbij en de zon van achter. Wat wil een vogelfotograaf nog meer? Nou, een wielewaal onder goede fotografische omstandigheden. Die liet niet lang op zich wachten. Een half uur later ontdekte Johan namelijk een 'dudeljo', op afstand en, wederom zon achter. Wees mij waar deze geel-zwarte zangvogel met rode snavel zich bevond. Voor de eerste foto een feit was, was ie gevlogen. Een tweede vloek. Deze voorkwam dat ik van blijdschap een alom bekend kinderliedje was gaan zingen:

'Kom mee naar buiten allemaal

Dan zoeken wij de wielewaal'

‘Had ik maar geen uitleg gegeven’, een terechte reactie. Hetzelfde was Johan onlangs tijdens een wandeling met Peter overkomen. Stelt u zich voor, we hadden tijdens één wandeling twee zeer bijzondere vogelsoorten kunnen vastleggen. Dat opgeteld bij een reeds goed gevulde rugzak en de wandeling zou zo maar in de top tien zijn binnengekomen van mooiste (vogel) wandelingen ooit. Als troost 'de wielewaal' van Jan Rot.

Tijdens (het verdere verloop van) de wandeling werden we gelukkig ruimschoots gecompenseerd. Dat begon al in de 'koekoekshoek'. Geen blauwborsten op struikjes voor ons. Zagen deze wel kortstondig in hun broedbiotoop verderop. Wel een onophoudelijk zingende, bijna krijsende, geelgors. Op de blauwborststruikjes. Had m'n oordopjes niet bij me, wat een decibellenproductie. Een ode op het gezang:

Afb. 2: Zingende Geelgors I

Afb. 3: Zingende Geelgors II

Afb. 4: Zingende Geelgors III

Afb. 5: Zingende Geelgors IV

De geelgors man gaf ons alle tijd fraaie plaatjes te maken. Hij liet Beethoven over aan diverse familieleden op de open vlakte. De Notenkrakerspodcast van vorige week (nr. 47) meldt het klassieke deuntje in 25% van de geelgorswaarnemingen. Als ervaringskundige zou ik deze constatering voor de broedfase willen aanmerken terwijl het vroege voorjaar bijna 100% klassiek van kleur is. 

Voor meer info luister hier naar de podcast. Lees hier een Dijksterhuisje en luister en kijk hier naar een Paul Saager vlog.

Afb. 6: Geelgors V

Afb. 7: Geelgors VI

De belevingswaarde van de ochtend steeg naar grote hoogte bij de laatste waarneming van de ochtend. In en rond bramenstruiken bij het bruggetje over de Dooze zaten ze. Twee grauwe klauwieren, familie van de klapekster. We wisten dat ze hier hun broedbiotoop hebben, op de heenweg echter niet gezien. Horen (samen) bij mijn top 5, naast kluut (1), lepelaar (2), blauwborst (3), grutto (4). Een ode aan de klauwier:

Afb. 8: Grauwe Klauwier I

Afb. 9: Grauwe Klauwier II

Afb. 10: Grauwe Klauwier III

Afb. 11: Grauwe Klauwier IV

Afb. 12: Grauwe Klauwier V

Voor Dijksterhuisjes klik hier. Luister hier of hier naar een Fwiet! Fwiet! podcast en kijk en luister hier of hier voor een Paul Saager Vlog. Aardig is wellicht een bericht van gisteren over een een dwaalgast die neerstrijkt in Helders duingebied, een roodkopklauwier. Klik hier voor het artikel.

Onze waarneming van klauwieren betekende het einde van een enerverende en uitermate gezellige wandeling met Johan. Bovendien nog een record voor deze jaarkalender: duur van de wandeling 3.5 uur (8 km). De start was om 7.00u! (Johan was een uur eerder gesignaleerd aan de Rauwbloksweg, dit voor velduilen. Helaas zonder resultaat). 

Tijd om de rugzak van de ochtend verder uit te pakken. Te beginnen met blauwborsten. Zoals vermeld niet in de blauwborsthoek, wel (voor)bij de entree van de open vlakte, veelal (deels) verscholen in pijpestootjes .

Afb. 13: Blauwborst I

Afb. 14: Blauwborst II

Boompiepers vroegen extra inspanning aangezien we ze parachuterend wilden vastleggen. 

Afb. 15: Boompieper I

Afb. 16: Parachuterende Boompieper II

Verder gebruikelijke zangvogels als tjiftjaf, fitis, gekraagde roodstaart, roodborsttapuiten, kneuen en rietgorzen.

Afb. 17: Fitis

Afb. 18: Putter

Afb. 19: Rietgors

Afb. 20: Roodborsttapuit I

Afb. 21: Roodborsttapuit II

Een foto van groepje rusten geiten zou ik naar verschillende media moeten sturen. Dit met het oog op demonstrerende universitaire studenten, activisten en anderen voor vrede in Gaza. Vreedzaam kenbaar maken waar je voor staat.

Afb. 22: Rusten Geiten

Als afsluiting doortrekkende steltlopers als bosruiter en kleine plevier evenals broeden slobeenden. Dit achter de drooggevallen slikplaten achter het vogeluitkijkpint. Een fervent vogelaar P.H. verhaalde over een waargenomen zeldzame grauwe kiek, die op grote afstand nog vaag te zien was met een goede verrekijker. 

Afb. 23: Bosruiter

Afb. 24: Kleine Plevier

Dit was het dan weer.

Uiteindelijk een topochtend. Voor herhaling vatbaar.

Peyton Place aan de Ypeloplas

Na een warme voorjaarsdag 's avonds een uitje naar de Dakhorst. Het voorgerecht bij de waterplas achter de Ypeloweg werd hoofdgerecht. Een onvergetelijke vogelavond.

Iets na zessen parkeerde ik m'n auto aan de overkant van de Exosche Aa. Liep over het bruggetje en tuurde de plas met m'n Bushnell af voor een eerste indruk, bepalend voor wat komen gaat. 

Voor me de waterplas in een blakende zon met te rechterzijde de met een rietkraag omgeven beek. 

Afb. 1: Waterplas

Afb. 2: Rietkragen langs Exosche Aa

Een koppeltje waterhoentjes zonder pullen, enkele wilde eenden en kuifeenden. Twee blauwe reigers leken standbeelden. Verderop een grutto man. Vanaf de rietkragen karekietgeluiden. Vlak voor me vlogen drie steltlopertjes weg. Niet voorzichtig genoeg. Desondanks voldoende perspectief voor een kort verblijf. 

Afb. 3: 1 van de 2 Blauwe Reigers

Afb. 4: Grutto

Ik presenteer de belevenissen van de vooravond in drie highlights om af te ronden met enkele minder opmerkelijke waarnemingen. 

Verreweg het meest tot verbeelding sprekend was een paringsritueel van grutto's en grutto gedoe daarna. Dat ging zo. 

Terwijl ik een foto van de rustende grutto man maakte kwam een grutto vrouw aanvliegen. Landde vlak bij 'm om aan haar diner te beginnen. Achter mij was een kleine karekieten orkestje hoorbaar. Regelmatig passerende fietsers, soms afstappend voor een praatje, stoorden niet. De 'uilenboer' maaide gras naast z'n erf. 

Op enige afstand enkele kieviten omgeven door een groepje spreeuwen. 

Niet veel later stonden beide grutto's in elkaar nabijheid hun verenkleed te poetsen. Het bleek het begin een baltsritueel. Ze liepen op elkaar toe, gingen tegen elkaar staan, misschien wel een minuut lang. Vrouw voor, man achter, vanaf mijn gezichtspunt. Een emancipatorisch tintje.

Afb. 5: Poetsende man

Afb. 6: Poetsende vrouw

Afb. 7: Intimiteit 

Afb. 8: Intimiteit 

Al snel beginnen ze achter elkaar aan te zitten met opgezette veren, vrouw toont zichtbaar initiatief, man is volgend, net real life. 

Afb. 9: Achtervolgingsspel

Afb. 10: Achtervolgingsspel

Zodra de man aanvoelde dat het moment suprême aanstaande was sprong hij op. Vrouw bleef gelukkig staan, de paring kon starten. Hij landde keurig op haar rug. Een balancerings act werd met goed gevolg afgesloten Een nieuwe poging kon vooralsnog achterwege blijven. 

     

Afb. 11: Paring / balancerings act I

Afb. 12: Paring / balancerings act II 

Ook tijdens de paring kan het nog wel eens misgaan, afhankelijk van de balanceringscapaciteiten van de man. Vandaag gelukkig niet. Had zijn vleugels voortdurend nodig om in balans te blijven. Wat een voorstelling! Al vraag ik me af of we deze intieme momenten met een menselijke maat moeten benoemen. 

Ab. 13: Paring I

Ab. 14: Paring II

Ab. 15: Paring III

Ab. 16: Paring IV

Ab. 16: Paring V

Ab. 17: Paring VI

Ab. 18: Paring VII

Ab. 19: Paring VIII

Na de paring liepen de hoofdrolspelers van de theatervoorstelling weg van elkaar om invulling te geven aan een andere primaire levensbehoefte, foerageren. 

Wat een geluk dat het ritueel zich vlak voor me afspeelde. Dat was twee jaar geleden ook geval in de Overtoom. Toen was de camera-instelling verkeerd. Alle foto's mislukt terwijl de context destijds ideaal was voor topfoto's. Vanavond trouwens wel een minpunt(je), een scherpe zon die schuin voor me stond. Het kan dus beter. Een 8 geef ik als cijfer. 

De 'uilenboer' die ik even later sprak hoopte dat de grutto's niet zouden gaan broeden in de graslanden achter de Exosche Aa. Worden binnenkort gemaaid. Overigens vertelde hij ook over de oude steenuil vrouw (12! jaar) die zonder partner op haar nest zat, dus zonder eieren. Bovendien uitte hij dat de zo gewenste kerkuil helaas niet aan een nest was begonnen. 

Ik kon mijn ogen niet geloven toen de paartje rustig liep te foerageren. Gruttogeluid van achter de Ypeloweg. Twee grutto's kwamen aangevlogen om vlak bij het eiland te landen. 

Afb. 20: 'Nieuwe' Grutto

Zou de grutto, die eerder met de man uit het verhaal hiervoor ruzie maakte over de vrouw van hiervoor, een vrouw hebben gevonden? Weldra bleek dat ik de plank missloeg. Een volgende grutto diende zich aan. Vleide zich neer vlak voor de soortgenoot waar hij eerder ruzie mee had gemaakt (zie blog 30 maart). Het gehakketak herhaalde zich, was echter van korte duur. Hoe dit afloopt, geen idee. 'Peyton Place' aan de Ypeloplas. 

Voor enkele Dijksterhuisjes klik hier. Voor een podcast Notenkrakers klik hier en hier voor de vogelspotcast.

Voor enkele beeldfragmenten klik hier. En 'Volg de reis van de grutto', een miniserie van René Smit, met trailer en de drie afleveringen, klik hier. Bovendien een podcast 'Weidevogels' om hier de beluisteren. 

Tussen de gruttoperikelen door was ik verschillende keren naar de rietkraag gelopen voor de karekieten. Halverwege de pas is de meest geschikte plek voor vogelfoto's aangezien de beek hier op z'n smalst is. En de zon achter vanavond. Vier kleine karekieten showden hun schoonheid. Een tweede highlight en dus een ode:

Afb. 21: Kleine Karekiet I

Afb. 22: Kleine Karekiet II

Afb. 23: Kleine Karekiet III

Afb. 24: Kleine Karekiet IV

Voor Dijksterhuisjes klik hier of hier. Voor Paul Saager Vlog luister hier. Een Vroege Vogels uitzending over de trekroute van de karekiet is hier te beluisteren.

Derde highlight was een badende en poetsende wulp. Bij het verlaten van de waterplassen. Nog scherper tegenlicht. 

Afb. 25: Wulp I

Afb. 26: Wulp II

Afb. 27: Wulp III

Afb. 28: Wulp IV

Afb. 29: Wulp V

Afb. 30: Wulp VI

Eigenlijk geen highlight. Had gehoopt dat het mee zou vallen, met het scherpe licht. 

Verder diverse soorten duiven, achtereenvolgens een koppel Turkse tortels, koppel holenduiven en koppel houtduiven.

Afb. 31: Turkse Tortels I

Afb. 32: Turkse Tortels II

Afb. 33: Holenduiven

Tureluurs en witte kwikken horen bij het interieur. Dus ook vandaag present.

Afb. 34: Tureluur

Afb. 35: Witte Kwik

En als toetje een oeverloper.

Afb. 36: Oeverloper

Dit was het dan weer. Een fantastische avond op het vlak van diversiteit aan bijzondere waarnemingen. Helaas was de zon spelbreker met het oog op mooie foto's.

Het zij zo. Niet meer op zonnige avonden naar de Ypeloweg, behalve voor rietvogels.